Osiris, İsis ve Horus Miti – Osiris’in Dirilişi
Ra, insanlığın ona olan ihanetinden sonra yeryüzüyle bağlantısını kesmiş ve yeryüzünün yöneticiliğini oğlu Geb’e bırakmıştı, Geb’de kendisinden sonra yönetimi oğlu Osiris’e bırakacak ve o da karısı ve kız kardeşi İsis ile birlikte yeryüzünün yeni hükümdarı olacaklardır. Osiris ve İsis kültürel kahramanlar olarak davranıp, onlara tarımı ve uygarlık sanatını öğreterek insanlıkla sıklıkla ilişkide bulundular. Ve insani yönleri Osiris, İsis ve Horus’un beraberce monomitik kahramanın mitolojik rolünü oynamalarını mümkün kıldı.
Osiris, İsis ve Horus kültünde mucizevi hamilelik ve doğum, kahramanın yaşamının tehdit altında olması, kahramanın ölümü ve kahramanın dirilip geri dönüş temalarını görürüz. Osiris, İsis ve Horus miti Mısır dininde yüzyıllar boyu esas olmuştur. İnsanları en doğrudan şekilde tanrılara bağlayan mit buydu. Bütün krallar Osiris gibi ölüp, Horus gibi taç giydiler. (Osiris daha sonrasında dirildi ve Ölüler kitabında bahsedildiği gibi yeraltındaki Tanrıça Ma’at ile birlikte ölülerden sorumlu olan bir Tanrı haline geldi.)
Osiris ve karısı- kız kardeşi İsis’in hüküm sürdüğü devir altın çağ idi. Diğer kardeşleri ise; Seth ve kız kardeşleri ve Seth’in karısı olan Nephtys idi.
Osiris’in Ölümü
Söylenceye göre; Seth karısı Nephtys ve erkek kardeşi Osiris’in arasında geçen geçici ilişkiden dolayı Osiris’e düşman olmuş ve onu öldürmüştür. Bazıları, Seth’in Osiris ölene kadar ayaklarının altında çiğnediğini söyler. Bazıları ise; boğulmasına sebep olduğunu anlatır. En popüler yorum ise Plutarkhos tarafından söylenmiştir. Bu yorumda Seth, gizlice kardeşinin ölçülerini almıştır ve bu ölçülere uygun tabut benzeri bir sandık yapar. Onun içine tam olarak uyacak herhangi bir kişiye sandığı vermeyi vaat eder. Seth, pek çok kişiyi sandığı denemeyi teşvik eder ama elbette sandık Osiris deneyene dek kimseye tam anlamıyla uymaz. Osiris sandığın içine girince Seth ve bazı destekçileri, kral içindeyken kapağını çabucak kapatıp, mühürlerler ve onu Nil’e atarlar. Sandık yüzerek denize ulaşır.
İsis’in Osiris ’i Arayışı
İsis, kocasının ortadan kaybolduğunu ve öldüğünü öğrenince bütün dünyada onu arar ve sonunda yolu Biblos’a düşer. Anlaşılan, tabut büyük bir ağaç haline gelmiş ve Biblos kralı onu bir sütun olarak sarayının inşaatında kullanmıştır. İsis, o sütunu ister kral da verir. İsis, tabutu küçültüp, Mısır’a geri götürür. Fakat rakibinden kurtulma isteğinin gerçekleşmesine bir engel çıkmaması için Seth, geri dönen bedeni keşfeder, onu birçok parçaya böler ve parçaları Nil’e atar. İsis yine Osiris’i aramaya başlar ve bir balığın yuttuğu penisi hariç bütün parçalarını bulur. Kız kardeşi Nephtys’in yardımıyla, kocasının vücut parçalarını yeniden birleştirir. Kayıp penisin modellerini yapar ve bir söylentiye göre onları Mısır’ın bütün bölgelerine gömer, bu gömüler ise bereketin temsili olan tahıl verimliliği olarak sonuç verir.
Öykünun bu yönü, Osiris’in ölüp de dirilişleri insanlara besin kaynağı olan diğer kültürlerdeki ölen tanrılarla ilişkilendirir. Yunanistan’daki Dionysos da böyle bir tanrıdır ve üzüm üretir. İsa’nın ölümü, Hıristiyanlar için yeni bir ruhani besin olarak sonuçlanır…
İsis’in bu denli kocasını arayışı onun intikamını almak için bir çocuk doğurma isteğindendir. Ve Tanrıça bu dileğine oğlu Horus’un doğumuyla kavuşacaktır. Seth ve Horus savaşında Horus kazanacaktır… İsis ve kız kardeşi kocasını bulduktan sonra ayinsel ağıtlar ve büyüler vasıtasıyla Osiris’in bedenini koruma altına alırlar. Ve kuş biçimine girip, onun üzerinde kanat çarpan İsis’i hamile bırakacak kadar birleştirdikleri bedene hayat verirler. Bu yönüyle Horus’un annesinin rahmine düşüşü, İsa’nın doğumu gibi ilahi ve mucizevidir…
